عصاره گیاه شوید کوهی گزینه ای برای ساخت داروی آنتی بیوتیک است - بیست آمار

به گزارش گروه دانشگاه خبرنگاران، استفاده بی رویه از آنتی بیوتیک های مختلف در درمان بیماری های باکتریایی باعث شده که باکتری ها در مقابل آنتی بیوتیک ها مقاوم شوند. مقاومت آنتی بیوتیکی در عفونت های بیمارستانی یک مشکل جدی در بخش سلامت کشور است. مقاومت آنتی بیوتیکی عفونت های بیمارستانی سالانه قربانیان زیادی در دنیا می گیرد.

باکتری کلبسلا پنومونیه؛ عامل پنومونی (ذات الریه)، عفونت خون و دستگاه ادراری و یکی از مهم ترین عوامل ایجاد نماینده عفونت های بیمارستانی به ویژه عفونت زخم ها پس از جراحی است.

سیپروفلوکساسین یکی از شایع ترین آنتی بیوتیک ها است و در سال های اخیر مقاومت باکتری ها به خصوص باکتری کلبسلا پنومونیه به این آنتی بیوتیک به طور چشم گیری افزایش یافته است.

یکی از مکانیسم های مقاومت باکتری کلبسلا پنومونیه به آنتی بیوتیک ها، وجود پمپ های افلاکس در دیواره آن ها است. این پمپ ها مواد سمی برای باکتری مثل آنتی بیوتیک ها را به محیط خارج پمپ می نمایند و اجازه نمی دهند آنتی بیوتیک ها درون باکتری جمع شوند و باکتری را از بین ببرند.

در مطالعات اخیر پژوهشگران در حال آنالیز عصاره های گیاهی بر مهار پمپ های افلاکس باکتری های مقاوم هستند. شوید کوهی یکی از گیاهانی است که خواص دارویی مختلفی مثل درمان سرماخوردگیِ سینه پهلو، مرهم زخم ها و ... دارد. به همین خاطر پژوهشگران زیست شناسی و بیوتکنولوژی در مطالعه ای تاثیر عصاره گیاه شوید کوهی را بر این باکتری های مقاوم آنالیز کردند.

فائزه محمدپور بی شک، فاطمه اشرفی؛ پژوهشگران دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال به همراه دیگر همکارانشان در دانشگاه آزاد اسلامی رودهن و دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در طراحی و انجام این مطالعه مشارکت داشتند.

پژوهشگران برای انجام این مطالعه در طی شش ماه 200 نمونه بالینی شامل ادرار، خون، زخم و ترشحات تنفسی را از بیمارستان های شهر تهران جمع آوری کردند و آن ها را از نظر وجود باکتری کلبسلا پنومونیه آنالیز کردند. سپس حساسیت این باکتری را نسبت به آنتی بیوتیک های مختلف مورد ارزیابی قرار دادند.

نتایج این آنالیز نشان داد که بیشترین مقاومت باکتری کلبسلا پنومونیه به آنتی بیوتیک های آمپی سیلین، جنتامایسین، سیپروفلوکساسین، تتراسایکلین و تری متوپریم است و کم ترین مقاومت مربوط به آنتی بیوتیک ایمی پنم است. همچنین حدود 30 درصد از سویه های مختلف همزمان نسبت به چند دارو مقاومت داشتند.

پژوهشگران بعد از جداسازی باکتری های مقاوم به سیپروفلوکساسین، DNA آن ها را استخراج نموده و ژن پمپ افلاکس را که باعث مقاومت آن ها می گردد را شناسایی کردند.

با شناسایی و استخراج ژن تعیین شد که تعداد 43 درصد از این نمونه های باکتری، ژن پمپ افلاکس را دارند.

در این پژوهش گیاه شوید کوهی از مرکز ذخایر زیستی ایران تهیه شد و محققان از این گیاه عصاره گیری انجام دادند و تاثیر این عصاره را بر رشد باکتری و بیان ژن پمپ افلاکس آنالیز کردند. همچنین در این آنالیز ها حداقل غلظتی که برای مهار این باکتری احتیاج است (غلظت MIC) نیز تعیین شد.

نتایج این آنالیز نشان داد که پس استفاده از عصاره شوید کوهی در حداقل غلظت نیر باعث مهار چشم گیر ژن پمپ افلاکس باکتری کلبسلا پنومونیه شد.

پژوهشگران این مطالعه در مورد نتایج به دست آمده می گویند: کاهش بیان ژن oqxA (ژن پمپ افلاکس) باعث عملکرد ضعیف این پمپ ها شده و از تراوش زیاد آنتی بیوتیک ها جلوگیری می نماید؛ بنابراین در آینده با مطالعات بیشتر می توان از این عصاره به عنوان کاندید داروی مناسب آنتی باکتریال استفاده کرد.

یافته های این پژوهش شهریور امسال به صورت مقاله علمی پژوهشی با عنوان تاثیر عصاره گیاه شوید کوعی بر بیان ژن پمپ افلاکس oqxA در سویه های بالینی مقاوم به آنتی بیوتیک کلبسلا پنومونیه با استفاده از روش Real Time PCR در فصل نامه گیاهان دارویی وابسته به پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی، منتشر شده است.