توان افزایی گردشگری ایران با هتل های کپری کرمانی ها
به گزارش بیست آمار، یگانه آقازمانی*: هتل های کپری هم آمدند. اکنون، گردشگران خارجی که در ماه های آینده به ایران می آیند و احتمالا دوران پسا تحریم، روزگار طلایی رونق گردشگری ایران را سبب می گردد، با فرصت های گردشگری مختلفی روبه رو خواهند شد. این فرصت های گردشگری، در راستا با رویکرد های اقتصاد مقاومتی (Resistive economy)مورد نظر مسئولان کشور هست که اقتصاد درون زای برون گرا را در مختصات کارآفرینی و فرهنگ ایران قرن بیست و یکم، تبیین نموده است.
یکی از این فرصت های توریستی که تجربه اقامت و سفری فراموش نشدنی را به عاشقان ایران زمین می دهد، تجربه زندگی در کپر های استان کرمان هست. توریستی روستایی (Rural tourism) در کشور اقوام ایرانی ، یک فرصت ایدئال را برای فعالان صنعت توریستی کشور فراهم می دارد تا با قابلیت ها و ظرفیت های ایران 4 فصل، رنگارنگ، مهمان نواز و باستانی ، موجی از شور و شعف را در اختیار توریستان سخت سلیقه قرار دهد. ما برای ثروت آفرینی به وسیله فرصت های توریستی، توان مندی های زیاد بالقوه داریم که باید آن ها را بالفعل کنیم. به نظر می رسد، یکی از شاخص های بالفعل کردن ظرفیت های توریستی کشور، توجه به فرهنگ و آداب و سبک زندگی اقوام ایرانی به شمار می آید. کپر نشینی نیز بالطبع، در توسعه این عرصه، مستثنی نیست. کپر بخشی از میراث معنوی شهر زهکلوت و شهرستان رودبارجنوب وبه نوعی جزئی از سنت، فرهنگ و روش زندگی مردم است، هرچند دوره آن ها به سر رسید و دیگر اثری از آن ها را درمراکز شهر ها نمی بینیم اما بعضی از مردم محروم در روستاه های دور افتاده همچنان علاقه مند به زندگی در کپر های قدیمی خود هستند و در کنار خانه های نوساز خود اقدام به احداث چندین کپر برای گذران فصل گرما می نمایند. در این یادداشت کوتاه، به مطالب جالبی اشاره می کنیم تا یکی از هزاران شیوه توان افزار کردن صنعت توریستی کشورمان را با اتکا به آداب و سبک زندگی روستایی، مورد تاکید قرار دهیم. روشی که کپر گردی به ما می آموزد تا بخشی از فرهنگ و سبک زندگی اقوام ایران را در این مجموعه ها به جهان معرفی کنیم.
داستان کپر و هتل های کپری
یکی از روش های شناساندن ایران و فرهنگ مردمانش، معرفی کپر به ج هانیان هست. کپر به آلونک ها و سایبان هایی گفته می گردد که در منطقه ها گرمسیری جنوب با شاخه و برگ درخت نخل ساخته می گردد و روی آن را با حصیر می پوشانند.در لغت مردم بلوچ، خان های است از نی و بوریا و مانند آن. خانه هایی است که اسکلت آن ها از چوب خرماست و اطراف آن ها با حصیر بسته می گردد.طی سال های اخیر تعداد زیادی واحد مسکن روستایی در استان کرمان احداث شد هاست اما محرومیت به خصوص در منطقه ها دور افتاده جنوب کرمان چنان ریشه دوانده که روستا های کپری که از شاخ و برگ نخل ها احداث می شوند همچنان تن ها سرپناه بعضی محرومان است. بعضی ها فکر می نمایند که کپر، ناشی از محرومیت هست و نباید به جهان نشان داد. در حالی که چنین تصوری نادرست هست. باید اظ هار داشت که در واقع، کپرنشینی، ناشی از شرایط خاص اقلیمی و آب وهوایی منطقه های از جنوب و جنوب شرق کشور است. کپر ها خنک تر از ساختمان ها و چادر ها هستند و خانه های کپری تحمل گرمای شدید این منطقه ها را آسان تر می نمایند. در منطقه جازموریان که مردم زیر سقف کپر زندگی می نمایند، مدرسه هم درون کپر ها تشکیل می گردد. کپر نماد سنتی منطقه است نه سمبل محرومیت کپر نماد سنت و تاریخ آن هاست و با فرهنگ مردم بعضی منطقه ها ایران عجین شده و امکان حذف آن از چرخه زندگی شاید ممکن نباشد. حدود یک ماه پیش بود که رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی کشورمان از ظرفیت های توریستی شهرستان قلعه گنج استان کرمان گفت و از ساخت و بهره برداری نخستین هتل کپری ایران در آینده نزدیک اطلاع داد. هتلی خاص و فوق العاده مجذوب کننده برای تشویق توریستان داخلی و بین المللی برای تجربه کردن سبک زندگی کپر نشینان ایران در محیطی با قابلیت های اقلیمی فوق العاده.
جلال پور در رابطه با این طرح به ارائه توضیحاتی پرداخت و گفت: قلعه گنج شهرستانی است که نه تن ها در استان کرمان بلکه در کل کشور جزو محروم ترین شهرستان ها محسوب می گردد و اخیرا بر اساس یک توافق، این شهرستان در اختیار بنیاد مستضعفان قرار گرفته تا با مشارکت های مردمی، سطح زندگی در این منطقه ارتقا یابد. هر چند برای اولین بار است که چنین اید های در کشور مطرح و اجرایی می گردد اما اگر با پیروزیت اجرا گردد، می تواند تجربه خوبی برای بقیه شهرستان های محروم کشور باشد. یکی از اقدامات مهم بنیاد مستضعفان در عرصه توریستی، ساخت یک هتل کپری در قلعه گنج بود که رییس اتفاق بازرگانی در اوایل آبان اشاره نمود که حداکثر تا یک ماه آینده به اتمام می رسد و می تواند یک جاذبه توریستی و در عین حال نمونه طرحی خلاقانه برای ایجاد رونق در منطقه ها محروم باشد. اکنون که روز های آخر آبان 94 را سپری می کنیم، خبر خوش دیگری به گوش رسید. دیروز، معاون توریستی استان کرمان از افتتاح اولین هتل کپری ایران در شهرستان قلعه گنج تا چند روز آینده اطلاع داد و گفت: 31 هتل کپری با سرمایه گذاری دو میلیارد تومانی در این شهرستان ساخته شد. محمد جهانشاهی به خبرنگار مهر گفت: اولین هتل کپری ایران در منطقه قلعه گنج جنوب استان کرمان با توجه به ساختار فرهنگی و با بهره گیری از الگو های معماری منطقه طراحی شده است که برگرفته از فضا های اقامتی بومی آنجا است. فضا های اقامتی منطقه قلعه گنج از متریال و مصالح چوب ساخته شده و از پوشش گیاهی منطقه به خصوص تنه درخت خرما در آن استفاده می گردد که کپر نام دارد. بنیاد مستضعفان با سرمایه گذاری بیش از 2 میلیارد تومان در این شهرستان که پایلوت اقتصاد مقاومتی در نظر گرفته شده، اقدام به ساخت هتل کپری نموده است. بنیاد مستضعفان وظیفه دارد در این شهرستان فعالیت کند، این هتل ها 15 نفر را به کار خواهد گرفت و در مراسم افتتاح رسمی آن، مسئولان کشوری نیز حضور خواهند داشت.
31 هتل کپری با ظرفیت 60 نفر اقامت در مساحت یک هکتاری ساخته شده است که مانند هتل دارای پذیرش، اتاق، سرویس های مجزا با طراحی و دیزاین محلی همراه با فضا های به توریستان خدمات می دهند. این کپر ها می توانند اقامتگاه های بوم گردی باشند، منتهی چون بعضی از آیتم های مربوط به اقامتگاه ندارند، به آن ها هتل کپری می گوییم. با توجه به اینکه این هتل ها در محور کرمان به هرمزگان قرار گرفته است، می تواند زمینه توسعه منطقه ها روستایی و توریستی این مسیر نیز در آینده نزدیک بگردد. اکنون، موسسات و فعالان توریستی کشورمان می توانند با ترتیب دادن تور های چند روزه زمستانی برای انتقال توریستان به منطقه ها کپری استان و استقرار در هتل های کپری؟ تجربه جالبی را برای توریستان اقلیم دوست ایران زمین خلق نمایند. برای خیلی ها، تجربه کویر نوردی و کپرگردی و اقامت در کمپ های کویری و بعلاوه استقرار در هتل های کپری که سبک زندگی اقوام ایرانی و بخشی از زندگی واقعی ایرانیان را در جنوب کشور به نمایش در می آورد، تجربه شیرین تر از اقامت در هتل های 7 ستاره کشور های منطقه است. تجربه اقامت در هتل های هفت ستاره، با همه امکانات سوپر لوکس، یاداور هیچ سبک زندگی خاصی برای میهمانان محل اقامت نیست. آن ها را با هیچ فرهنگ، سنت و آداب و رسومی آشنا نمی نماید. تجربه زندگی در شرایطی خیلی خاص که معمولا امکان تجربه مجددش در آن فضا و شرایط به راحتی تکرار شدنی نیست، خلق نمی نماید. از همه مهم تر، اقامت در هتل های چند ستاره، اجازه نمی دهد ما با شیوه طبخ پخت، زندگی و گذران زندگی شهروندان منطقه ای خاص از ج هان آشنا بشویم. مگر اینکه در خانه های شهری یا روستایی رحل اقامت را پهن کنیم.
بنابراین، توریستی در منطقه ها روستایی و غیر شهری، فرصت آفرینی برای آشنایی با فرهنگ ها، سنت ها و سبک زندگی بخشی از مردم ایران هست که زوایایی از آن را نمی توان در هتل های چند ستاره و با تماشای فیلم های مستند و سینمایی، دنبال کرد. شمار زیادی از توریستانی که دوست دارند ایران و زیبایی هایش را از نزدیک حس نمایند، در پی هتل های 4 ستاره و 5 ستاره آن چنانی در مراکز استان ها نیستند. ما ایرانی ها فقط به کشور خاصی در آسیا یا اروپا و حتی آمریکا می رویم برای مدت کوتاه 1-2 هفته ای، به ندرت از مرکز دور می شویم. اما بسیارند توریستی غربی و حتی آسیایی که کشور خود را به قصد تماشا شهر های مختلف ایران ترک می نمایند و اکثرا هم از قشر مرفه و خیلی پول دار نیستند که پیش از عزیمت، هتل های چند ستاره را در برترین نقاط شهر ها، رزرو نمایند. سکونت چند روزه در تهران و سپس حرکت به سمت اصف هان و شیراز و یزد و کرمان و نقاط تماشای و باستانی و تاریخی دیگر کشور، با هر وسیله و ابزاری که شده، معمولا دردستور کار عاشقان توریستی در سرزمین بکر ایران هست.
چنین عزم و همتی، مبتنی بر اقامت در هتل های لوکس نیست. بنابراین، هتل های کپری کرمانی ها، می تواند مقصد فوق العاده برای آن دسته از توریستانی باشد که ایران را به خاطر ایران و تمدن و فرهنگ اقوامش، می خواهند و خود را محدود به هتل های چند ستاره و تور های لوکس موزه ها و کاخ موزه های مرکز نمی نمایند. معمولا چنین توریستانی ، با اطلاع قبلی به ایران می آیند و به گشت و گذار در برترین نقاط توریستی ایران مشغول می شوند و تصاویری که از سفرشان در آینده منتشر می نمایند، بعضا به ما یادآوری می نماید که چه جا هایی از ایران را ما ایرانی های عزیز ندیده ایم و درک ننموده ایم! اگر گشتی در سایت ها و شبکه های اجتماعی اینترنت که سفر به ایران را تبلیغ می نمایند و بعلاوه، منعکس نماینده آثار و نوشته های مصور و مکتوب توریستان خارجی در ایران هست را مرور کنیم، به چنین تصاویری بر می خوریم. بعضی از این تصاویر که توریستان خارجی در زمان سفر به ایران تهیه و در شبکه های اجتماعی به اشتراک گذاشته اند، مبین این موضوع هست که شمار قابل توجهی از توریستان، زندگی روستایی و غیر لوکس ایرانیان را بیش تر دوست دارند و ان را منعکس نماینده تاریخ و هویت اصیل ایرانی می دانند. شمار زیادی از جمعیت کشور، در منطقه ها روستایی هستند که فرهنگ و سنن و آداب و رسوم خاص اقوام ایرانی را دارند. گوناگونی و پراکنده گی اقلیمی اقوام ایرانی در سرزمین بزرگ ایران، فرصت ممتازی هست که در اختیار صنعت توریستی ایران و علی الخصوص، در اختیار توریستان خارجی هست که به تماشای سرزمین رنگ ها و اقوام می آیند. این فرصت ایدئال را باید به برترین وجه ممکن استفاده کرد. هتل های کپری کرمان، این فرصت را تبدیل به عینیت نموده و اکنون آماده هستند تا گوشه هایی از توریستی روستایی و کویری ایران را در اختیار توریستان داخلی و خارجی قرار دهند. افرادی هم در حوزه توریستی روستایی و جذب توریستان به روستا هایی که رنگ واقعی زندگی غیر لوکس را به تصویر می کشد، میلیاردر شده اند. حتما قضیه عباس برزگر را شنیده اید.
عباس برزگر، یک دست فروش روستایی بود . وی می گوید: بعد از اینکه به علت دست فروشی در شیراز با بی مهری و آزار روزانه ماموران گشت شهرداری شیراز روبرو شدم به زادگاهم وستای بزم از توابع شهرستان بوانات برگشتم . اتاق های خشتی و گلی،گوسفندان و بعضی اشیای قدیمی و تاریخی در ایوان خانه عباس و از همه مهم تر سفره بی تکلف اما پربرکت وی سرآغاز شگفتی در داستان زندگی عباس را رقم زد. او با مهمانانش چای آتشی می نوشید،کشاورزی می کرد،روش های سنتی فراوری ماست و دوغ وکشک محلی را به آن ها آموزش می داد آن ها را به گپ و گفت با هم ولایتی ها و پیرزنان و پیرمردان روستایی وامی داشت. عباس مهمانانش را درآیین های عروسی و مراسمات سوگواری شرکت می داد، شب نشینی و بیان قصه ها و داستان های قدیمی را همگام با آن ها تجربه می کرد،همگام با مهمانان در کوه حاضر می شدند و از حکایت های عمیق نوازندگان نی در دیارش گوش می دادند. او مهمانان را به نشستن در کنار دار های زمینی گلیم بافی و جاجیم بافی همگام با زنان ودختران هنرمند روستا می نشاند، آن ها را به دامنه های کوه می برد تا با زندگی سخت اما لذت بخش عشایر آشنا یابند.
جذب توریستان خارجی برای لمس چنین تجربه های ارزشمند از سبک زندگی واقعی یک روستایی در عمل، یکی از محل های عایدی امروز عباس آقا هست که وی را با کلبه محقر و دهکده توریستی اش اکنون از بین 16 جاذبه توریستی و تاریخی مهم در ایران رتبه ششم قرار داده است و طبق آنچه به خبرنگار ایرنا در یاسوج گفته است، تا سال آینده به عایدی 10 میلیارد ریالی فکر می نماید. عباس برزگر، نمونه ای پیروز در توریستی روستایی در ایران هست که شیوه کارش می تواند زمینه رونق توریستی روستایی، بیابانی و کویری در منطقه ها دیگر کشور گردد. هتل های کپری ایران که در کرمان به زودی راه اندازی می گردد ، یک فرصت خوب برای الگو برداری از شیوه عباس و پیاده سازی ان در هتل های کپری هست. در این هتل ها، می توان زندگی کپر نشینان و تصاویری واقعی از سبک زندگی این افراد را برای توریستان ایرانی و خارجی، مجسم کرد. برقراری بخشی از هتل های کپری به برگزاری نمایشگاه ه های دائمی معرفی محصولات و خدمات کپرنشینان و روستا های اطراف آن، می تواند به مجذوب کنندهیت تجربه اقامت در کپر ها بیافزاید.
راه حل های برای توسعه هتل های کپری کرمان
همه مطالبی که در بالا به آن اشاره شد، مقدمه ای بود تا وارد ارائه راه حل هایی برای توسعه توریستی کپری بشویم. در ادامه به ارائه راه حل هایی برای توسعه هتل های کپری کرمان و به قولی کپر گردی می پردازیم. 1-تجربه عباس برزگر نشان داد که برای عایدی زایی از راه توریستی در ایران، حتما نباید هتل های لوگس 5 ستاره all inclusive در منطقه ها خوش آب و هوا درست کرد و غذا های آن چنانی به توریستان داد. توریستان، در پی واقعیت های تمدن و فرهنگ ایران هستند. این را باید به تصویر کشید و ثروت آفرینی کرد. 2-تجربه عباس برزگر در جذب توریست خارجی و شریک کردن آن ها در زندگی ساده و مجذوب کننده و گرم روستایی های ایران، می تواند در هتل های کپری نیز با برگزاری تور های یک روزه تعامل بهتر مسافران با کپرنشینان منطقه و درک واقعی زندگی آن ها، صورت گذیرد. 3-برای هتل های کپری کرمان، باید پرتال اینترنتی چند زبانه مالتی مدیا به وسیله سازمان میراث فرهنگی کرمان و ن هاد های فعال مربوطه طراحی و راه اندازی گردد تا اطلاع رسانی بین المللی در شبکه های اجتماعی وب، بتواند سیلی از مشتاقان را به این هتل ها بکشاند. 4-هتل های کپری کرمان، باید محفلی برای معرفی صنایع دستی اقوام دیگر ایران و منطقه ها مختلف کشور باشد. به ظرفیت آفرینی انجام شده در این مراکز به خوبی توجه گردد. 5- دولت محترم از کارآفرینانی که می توانند در منطقه ها توریستی روستایی، فرصت آفرینی های سنتی و دیجیتالی بنمایند، در قالب بسته های تسهیلاتی، حمایت های لازم را انجام دهد. 6-تبلیغ و معرفی هتل های کپری و فرهنگ کهن مردمان این منطقه ها در رسانه ملی و حتی شبکه های خارج از کشور، در دستور کار مسئولان توریستی استان کرمان قرار بگیرد. به عنوان یک ایرانی و فردی که سال ها به منطقه ها مختلف کشور سفر نموده و با زندگی مردمان روستا و شهر های مختلفی از کشور آشنا شدم و در رشته توریستی هم دانش آموخته هستم، امیدواریم کپر های کرمان، بتواند به مقدار فرصت های توریستی مصنوعی و بی هویت کشور های خلیج فارس ، برای ایران عزیز عایدی زایی کند. فرصت ها و قابلیت های کرمان و کپر هایش بسیار بالاست و انتظار رونق توریستی این استان با چنین توان مندی های بگر، دور از انتظار نیست. همیشه ایرانگردی و جهانگردی را با پرتال تخصصی خبرنگاران دنبال کنید.
- یگانه آقازمانی، دانش آموخته کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی توریسم دانشگاه علوم و تحقیقات تهران و دانشجوی دکترای توریستی در دانشگاه پنسیلوانیا ایالات متحده است. وی محقق توریستی روستایی در ایران بوده و رساله کارشناسی ارشد خود را با عنوان: توریسم، راه حلی جهت توسعه پایدار روستا های منطقه ها بیابانی ایران در روستای فهرج استان یزد تالیف کرد.