بلای توفان سلبریتی ها بر روان مردم - بیست آمار

یک روز از این بیت استفاده می کنیم تا درباره حقوق نجومی بنویسیم و روز دیگر وقتی درباره ژن خوب می نویسیم و روزی که کمبود روغن و گرانی تخم مرغ به خبر اول تبدیل شده و البته تقریبا در همه روزهای سال وقتی هنرمندان و چهره های سرشناس حرفی می زنند که تعجب خیلی ها را برمی انگیزد یا حرکتی می نمایند که جای سوال است یا از پوششی استفاده می نمایند که نه با عرف همخوانی دارد و نه با شرع و باقی قضایا.

چهره های معروف و به خصوص بازیگران در همه جهان زیر ذره بین اند و مردم به روش های مختلف آنها را رصد می نمایند.

شاید به همین دلیل است که چهره های معروف همه کوشش خود را می نمایند تا از تیررس خبرنگاران و عکاسان به دور باشند و مدیربرنامه ای دارند که درباره بخش های سوال برانگیز زندگی آنها پاسخ می دهند. البته قانون هم برای چهره های معروف گاهی سفت و سخت تر از بقیه مردم است.

در کشور ما هر چند هنوز هم این باور قدیمی وجود دارد که هنرمند هرجا رود بر صدر نشیند و عزت ببیند، اما بعضی هنرمندان چندان هم از این صدرنشینی و قرب دیدن استفاده درستی نمی نمایند و برای همین است که مراقب رفتار، پوشش و گفتار خود نیستنصد و به عواقب کاری که می نمایند کمتر می اندیشند و مدت هاست این تفکر دیرینه ایرانیان را زیر سوال برده اند که مردم هنرمندان را می بینند و از آنها الگو می گیرند.

مدت هاست این قشر مشهور جامعه این تفکر را رواج می دهند که ما هم مثل بقیه زندگی شخصی و خصوصی داریم و نباید مردم ما را الگو قرار دهند. شاید بر اساس همین تفکر است که مثلا از ماسکی استفاده می نمایند که روی آن نقش یک ماده مخدر نقش بسته !

الگوسازند؛ چه بخواهند، چه نخواهند

رویا حسینی، مجری قدیمی تلویزیون که درس جامعه شناسی خوانده و آسیب های اجتماعی را هم رصد و آنالیز می نماید، درباره چهره های سرشناس و معروف و الگوسازی به وسیله آنها می گوید: قدیم ترها که شبکه های اجتماعی نبود، هنرمندان، ورزشکاران و خوانندگان بیشتر دیده می شدند و مردم آنها را زیر نظر داشتند اما چند سالی است که شرایط تغییر نموده.

آدم های معروف زیادی وجود دارند که به هیچ کدام از این گروه ها مربوط نیستند اما چون در شبکه های اجتماعی به خصوص اینستاگرام دنبال نماینده زیادی دارند، معروفند و بر سبک زندگی و تفکر مردم تاثیرگذارند. در دوره کرونا که مردم وقت بیشتری در شبکه های اجتماعی سپری می نمایند، آدم های معروف این شبکه ها هم بیشتر شده اند.

هم هنرمندان، شاخه های مختلف هنری و هم ورزشکاران و هم چهره های معروف شبکه های اجتماعی بین مردم و به خصوص بین نوجوانان و جوانان الگوسازی می نمایند و اصلا نمی توانند از زیربار این مسؤولیت اجتماعی شانه خالی نمایند و به بهانه زندگی شخصی و خصوصی بگویند که ما الگوساز نیستیم و مردم نباید از ما الگو بگیرند.

نوجوانان و جوانان حتی اگر بنا به بینش و تفکر خود بدانند که فلان رفتار یا گفتار شخصیت معروف اشتباه است اما تحت تاثیر آن قرار می گیرند و حتی اگر آن رفتار را انجام ندهند تا مدت ها ذهنشان درگیر آن مساله است.

مردم و توفان های شبکه های اجتماعی

جامعه شناسان بر این باورند که در جهانی کنونی شبکه های اجتماعی قابلیت این را دارند که توفان هایی برپا نمایند. مردمی که در شبکه های اجتماعی حضور دارند، با موج این توفان ها همراه می شوند، آسیب می بینند یا تاثیرمی گیرند تا زمانی که به ساحل برسند و توفان آرام گیرد اما بیشتر این آدم ها تا زمانی که توفان آنها را به ساحل برساند و آنها در آرامش تصمیم بگیرند که آیا با موج های آن توفان همراه شوند یا نه، ناخودآگاه با آن همراه شده و حرکات یا رفتارهای مشابه انجام خواهند داد.افرادی که خود را از موج ها نجات می دهند و سر صبر و حوصله درباره آن توفان فکر نموده و تصمیم می گیرند بسیار اندک اند.

سواد رسانه ای به مردم یاری می نماید که انتخاب های درست داشته باشند و بدانند در شبکه های اجتماعی چه صفحات و چه افرادی را دنبال نمایند یا ننمایند.اما واقعیت این است بدون آموزش نمی توان از مردم خواست درست انتخاب نمایند. این وظیفه دولت ها و مسؤولان است که سواد رسانه ای مردم را افزایش دهند، بدون این آموزش نمی توان از مردم انتظار داشت خودشان درست انتخاب کردن را بیاموزند؛ به خصوص طیف نوجوان و جوان را نمی توان مقید کرد و اما و اگر برای او گذاشت. او در سنی است که ذهنش درگیر شخصیت های معروف است و دوست دارند آنها را دنبال کند و از آنها تاثیر بگیرد. چون از منظر او آن شخص، پیروز است و توانسته هم معروف گردد هم پول و سرمایه زیادی داشته باشد و هم در خانه آنچنانی زندگی کند و پشت فرمان ماشین آخرین مدل بنشیند. این فرد برای جوان و نوجوان الگوی

یک شخص پیروز است بنابراین هر حرکت و رفتاری که او انجام می دهد برای این دنبال نماینده، راهی است برای رسیدن به پیروزیت.

قهرمان سازی های پوشالی

حسینی می گوید: هنرمندان و شخصیت های معروف قدیم ها منزلتی برای خود و مخاطبان شان در نظر می گرفتند و زندگی شخصی و خصوصی خود را در معرض دید قرار نمی دادند. آنها پیرو هنر متعهد بودند و بیشتر به وسیله هنر خود برای مردم الگوسازی می کردند. برای همین بود بعضی آنها مثلا بازی در نقش های منفی را به عهده نمی گرفتند چون نمی خواستند تصویر نادرستی در ذهن مخاطبان خود به وجود آورند اما الان تعاریف عوض شده است. راستش را بخواهید رسانه ها، سینما و تلویزیون به شکل غیرمتعارفی قهرمان پروری های اشتباه انجام می دهند و بعد از مردم می خواهند به این قهرمانان و سبک زندگی آنها توجه ننمایند. یک بازیگر جوان در اثری شاخص بازی می نماید و مورد توجه قرار می گیرد. بعد سیل مصاحبه است که با او انجام و منتشر می گردد، قرارداد پشت قرارداد و این بازیگر بدون این که زحمتی بکشد یا رشد شخصیتی پیدا کند، به چهره ای سرشناس تبدیل می گردد، آنقدر معروف که حتی خودش هم باورش نمی گردد. برای همین است که این قهرمان دروغین به یکباره آغاز می نماید به انجام رفتارهای اشتباه و آنها را در شبکه های اجتماعی به اشتراک می گذارد. در چنین شرایطی دیگر نمی توان به دنبال نماینده های او گفت این دارد اشتباه می نماید! ما از او قهرمان ساخته ایم و حالا می گوییم نه او قهرمان نیست و یک آدم عادی است یا ضد قهرمان است. به نظرم برای پرهیز از این چالش ها و این ضد و نقیض گویی ها بهتر است از همان اول از بت سازی بپرهیزیم و بگوییم این آدم معروف هم یک آدم است مثل بقیه آدم ها که اشتباه هایی در زندگی اش داشته و خواهدداشت. هنرمندان و دیگر چهره های سرشناس هم بیاموزند، همان طور که یک مغازه دار برای فروش و جلب اعتماد مشتریان ویترین خود را تمیز و زیبا می نماید، آنها هم حداقل ظاهر و آنچه را که در زندگی و رفتار آنها نمود بیرونی دارد، تمیز و زیبا نمایند تا نه خودشان آسیب ببینند و نه به مردمی که از آنها الگو می گیرند، آسیب بزنند.

طاهره آشیانی - روزنامه نگار / روزنامه خبرنگاران