آیا کتک زدن بچه ها برای تربیت آنها ضروری است؟ - بیست آمار

کتک زدن کودک یک نوع تنبیه است اما آیا می تواند شکل قابل قبولی از تنبیه کودک باشد؟ بسیاری از والدین در خصوص کتک زدن یا نزدن بچه در سرگشتگی به سر می برند. این مقاله به شما یاری می نماید تا به کارگیری کتک زدن برای تربیت فرزندان را ارزیابی کنید.

هنگام کتک زدن کودک چه اتفاقی می افتد؟

کتک زدن معمولا سوء رفتار کودک را متوقف می نماید. وقتی سوء رفتار کودک متوقف می شود والدین احساس موفقیت نموده و می فهمند که کارساز بوده است. کودکی که کتک می خورد معمولا آرام می گیرد و سعی می نماید تا رفتار خوبی داشته باشد اما بعد از مدتی دوباره آغاز می نماید. دوباره پدر یا مادر او را کتک میزند چرا که این کار در وهله اول کارساز بوده است. مجددا کودک برای مدت کوتاهی آرام می گیرد و بعد دوباره به سوء رفتار خود ادامه می دهد. این الگوی فریبنده به این خاطر رخ می دهد که کتک زدن کودک صرفاً یک کنترل بیرونی بوده و در اتخاذ تصمیم مسئولانه و یا تقویت تصمیم گیری درونی کودک را تشویق نمی نماید. بچه های که به طور مرتب کتک می خورند در واقع خویشتنداری را یاد نمی گیرند.

بسیاری از بچه ها ترجیح می دهند کتک بخورند تا اینکه به مدت چند روز از امتیاز خاصی محروم بشوند. کتک زدن سریع تمام می شود و آنها می توانند برای آغاز یک ماجراجویی دیگر آماده شوند. بسیاری از بچه ها بر این باورند که وقتی کتک خوردند دیگر همه چیز روبراه است چون به عقیده آنها دیگر حسابشان صاف شده است. هنگام کتک خوردن بسیاری از بچه ها به جای تمرکز بر تصمیم نادرست و اصلاح رفتارشان بر تنبیه خود را متمرکز می شوند.

در خانواد هایی که یکی از والدین کودک خود را کتک میزند، بچه ها از پدر یا مادری که آنها را کتک میزند اجتناب نموده و پدر یا مادری را که کتک نمیزند ناتوان فرض خواهد نمود و این به معنای بازندگی والدین است که به نوبه خود بر رشد و نمو طبیعی کودک اثر نامطلوب می گذارد.

عوارض جانبی کتک زدن کودک

• کتک خوردن کودک باعث تحقیر و شرمساری کودک می شود.
• شرمساری باعث می شود که بچه ها عصبانی شده یا به فکر تلافی بیافتند.
• کتک زدن بر نگرش کودک اثر می گذارد.
• کودکی که مرتب کتک می خورد احساس ناامنی نموده و اعتماد به نفس خود را از دست می دهد.
• برخی از بچه ها که کتک می خورند گوشه گیر و برخی دیگر بیش فعال، پرخاشگر و تحریک پذیر می شوند.
• بچه ها از والدین خود تقلید می نمایند وقتی شما را کتک بزنید او نیز یاد می گیرد تا برای تربیت فرزند خود او را کتک بزند.

راه های سه گانه استفاده از تنبیه بدنی

برای کتک زدن کودک والدین به سه طریق عمل می نمایند. 1- به طریق تکانشی 2- به وسیله خشم 3- به وسیله برنامه

1- روش تکانشی

این روش، روش همه روزه نیز نام دارد و بیشتر در خصوص بچه ها کم سن وسال استفاده می شود. اینگونه والدین هرگز در خصوص کتک زدن واقعی خیلی جدی نیستند. معمولاً با یک دست کودک خود را نگه می دارند و با دست دیگر او را تکان می دهند. برای مثال این والدین وقتی کودکشان به چیزی دست می زند که نباید، او را کتک میزنند. در حالی که در این جور مواقع بهتر است به کودک بگویید که چرا نباید برخی از اشیا را لمس کند و کودک و یا شی را از محل دور کنید. روش تکانشی هیچ اثر پایداری بر سوء رفتار کودک ندارد. بعد از چند بار کتک خوردن دیگر این کار برایش بی معنی می شود.

در کتک زدن تکانشی، کتک زدن کودک بستگی به این دارد که والدین در آن لحظه به خصوص چه احساسی دارند. اگر خلقشان تنگ باشد، بچه خود را سر هر مسئله کوچکی کتک می زنند. اما اگر در آن موقع بی حوصله نباشند کودکشان از شر کتک خوردن در امان می ماند. چنین حالتی کودک را گیج خواهد نمود. لذا این روش، خوب و بد را به کودک یاد نمی دهد و در تصمیم گیری بهتر هم یاریی به آن ها نمی نماید.

بچه های که مرتب بصورت تکانشی کتک می خورند:

• بر این باورند که کتک خوردن بخش عادی از زندگی است. بنابراین اگر کودک دیگری کاری بکند که باب میل آنها نیست او را کتک می زنند.
• بر این باورند که هر کاری که آنها انجام می دهند غلط است. این کار به نوبه خود عزت نفس آنها را ضعیف نموده و اعتماد به نفسشان را نیز کاهش می دهد.
• کتک زدن مرتب به بچه ها باعث می شود که خویشتن داری بچه ها پایین بیاید و بر اساس ترس و وحشت از تنبیه عمل بنمایند.
• روش تکانشی تنبیه موثری نیست و احتیاج به کتک زدن کودک در آینده را نه تنها کاهش نداده بلکه افزایش نیز می دهد. در حالی که هدف تربیت درست این است که به بچه ها شیوه اتخاذ تصمیم گیری مسئولانه را یاد بدهیم.

2- تربیت کودک با استفاده از خشم

روش دیگری که والدین از کتک زدن استفاده می نمایند روش خشمگین شدن است. این متداول ترین و در عین حال خطرناک ترین روش به حساب می آید. وقتی عصبانی شده و کودک خود را کتک می زنید:

• به کودک خود یاد می دهید که با سوء رفتار می تواند شما را عصبانی کند.
• وقتی موقعی که خشمگین هستید کودک خود را کتک می زنید ممکن است راه افراط را در پیش گرفته و به کودکتان صدمه بزنید.
• وقتی موقع خشم کودکتان را کتک می زنید، در خودتان و در کودکتان و نیز در بقیه اعضای خانواده هیجانات منفی به وجود می آورید.
• در این حالت بسیاری از بچه ها از والدین خود می ترسند و نسبت به آنها بی اعتماد می شوند که این نیز به نوبه خود به عدم اعتماد به نفس منجر می شود.
• کتک زدن کودک در هنگام خشمگین شدن به کودک یاد می دهد که او نیز به هنگام خشم می تواند کتک بزند و احتیاجی به خویشتنداری ندارد چرا که والدینش از خود خویشتن داری نشان نداده اند.
• بچه ها فکر می نمایند برای شما یک مزاحم و بی فایده هستند.
• اگر خشم خود را کنترل کنید و فرزند خود را کتک نزنید باعث می شود که بر خودتان تسلط بیشتری پیدا نموده و رفته رفته کنترل خشم، عادت شما می شود.

3- تنبیه کودک از روی برنامه

سومین روشی که برخی از والدین برای تنبیه کودک خود استفاده می نمایند روش تنبیه با برنامه است. این روشی است که به کودکتان می گوید که برخی از رفتارها می تواند به تنبیه شدن او منجر شود. برای مثال اگر بی ادبی بکنید کتک خواهید خورد، اگر کودکتان بی ادبی بکند به آرامی او را کتک بزنید. کلمه به آرامی در اینجا خیلی اهمیت دارد اگر به آرامی او را کتک نمی زنید در واقع دارید خشمگینانه کتک می زنید. در نظر بگیرید هیچ چگونه شواهدی وجود ندارد که نشان بدهد کتک زدن کودک با برنامه به بچه ها یاد می دهد تا هرچه بیشتر رفتار مسئولانه داشته باشند. کتک زدن با برنامه هنوز هم یک رفتار منفی تلقی می شود. اگر به خودتان اجازه بدهید تا کودک تان را کتک بزنید ممکن است موقع انجام این کار خشمگین باشید که این نیز به نوبه خود به بدتر شدن اوضاع یاری می نماید.

اگر برای به کارگیری برنامه از وقت و انرژی خود مایه می گذارید از برنامه ای بهره ببرید که برای تربیت فرزند راه های مثبتی را ارائه می نماید. می توانید بدون استفاده از تنبیه بدنی، بچه ها باتربیتی را تربیت کنید. تنبیه می تواند برای رهایی بخشیدن به خشمگینی یا ناکامی شما موثر باشد اما یک راهکار موقتی بوده و مسئولیت پذیری بچه ها را تقویت نمی نماید. کتک زدن کودک بیشتر از آن که منفعت داشته باشد در برگیرنده مضرات بسیار است. لذا از برنامه ای استفاده بکنید که راهکار های مثبت را مورد تاکید قرار داده و شما را قادر سازد تا بتوانید خویشتن داری خود را حفظ کنید و منجر به نتایج مثبت شود.

منبع: کتاب چگونه با کودک خود رفتار کنیم؟