سبک زندگی وابی سابی؛ نقایص زندگی را بپذیریم - بیست آمار

هم وابی سابی و هم کینتسوگی برای پذیرش نقص ارزش قائل هستند. این مقاله به معرفی مفاهیم ژاپنی وابی سابی و کینتسوگی می پردازد و نحوه به کارگیری آن ها را در مشاوره و روان درمانی شرح می دهد. در ادامه مجموعه ای از تمرین های مفید توصیه می گردد تا به شما یاری کند خودتان را بپذیرید. حس پذیرش و آرامش ناشی از آن، نتیجه پذیرش عیب ها به جای کوشش برای پنهان کردن آن هاست.

وابی سابی و کینتسوگی چه هستند؟

وابی سابی یک اصطلاح ژاپنی است که به درک زیبایی نقص، ناپایداری و سادگی به عنوان شرایط طبیعی اشیا در دنیا اشاره دارد. بت کمپتون (Beth Kempton)، ژاپن شناس، تعریف وابی سابی را بسیار سخت توصیف می نماید زیرا آن را تجربه ای قلبی می داند که زبان، محدودش می نماید.

کینتسوگی هنر ژاپنی ترمیم سرامیک های شکسته با لاک و طلای پودر شده است و با نمایش تعمیرات به جای پنهان کردن آن ها، ظاهر ظرف ها را بهبود می بخشد. کینتسوگی استعاره ای از زیبایی زخم های شفایافته انسان است.

تاریخچه مختصر از وابی سابی و کینتسوگی

گفتیم که وابی سابی و کینتسوگی هر دو ریشه در تاریخچه چای در ژاپن دارند. وابی سابی از زیبایی شناسی مراسم چای ژاپنی سرچشمه می گیرد که بر سادگی و طبیعی بودن به عنوان ویژگی های ادوات، تشریفات و محیط اطراف چای خانه، تأکید دارد.

مراسم چای در ابتدا برای یاری به راهبان ذن ابداع شد که در طول دوره های طولانی مراقبه، هوشیار و متوجه باشند. با این حال، در قرن پانزدهم، شوگان های ژاپنی که بخشی از فئودال های قدرتمند این کشور بودند، این مراسم را با استفاده از سرامیک های وارداتی از چین در محیطی مجذوب نماینده، به نمایشی مفصل از ثروت تبدیل کردند.

در سال 1488 استاد چای، موراتا شوکو (Murata Shukō)، نامه ای به شاگردش فوروئیچی چوین (Furuichi Chōin) نوشت که در آن خواهان بازگشت به سادگی ظریف ارزش های ذن با استفاده از کاسه های چای روستایی شد که نقص را به نمایش می گذاشت.

این امر آغازگر نوعی زیبایی شناسی شد که به وابی سابی معروف است. کینتسوگی هم ریشه در تاریخ چای ژاپنی دارد. در طول قرن چهاردهم در دوره موروماچی (Muromachi)، سومین شوگان ژاپن، آشیکاگا یوشیمیتسو (Ashikaga Yoshimitsu)، کاسه چای مورد علاقه خود را شکست و آن را برای تعمیر به چین فرستاد.

پس از بازگشت کاسه، یوشیمیتسو از زشتی منگنه های فلزی مورد استفاده برای نگه داشتن قطعات شکسته در کنار هم وحشت کرد. او صنعتگران خود را احضار کرد تا راه حلی خوشایندتر بیندیشند. آن ها روشی را با استفاده از لاک و پودر طلا ابداع کردند که ترک های ظرف را پنهان نمی کرد، بلکه آن ها را به عنوان کیفیت ذاتی زیبایی کاسه چای نشان می داد.

این روش به نام کینتسوگی معروف شد، گرفته شده از کلمه kin به معنی طلایی و tsugi به معنی نازک کاری. کینتسوگی ارزش ناپایداری ذن را با تأکید بر فرسودگی ناشی از گذشت زمان مجسم می نماید.

کاوش فلسفه ژاپن

وابی سابی و کینتسوگی هر دو منشأ در آموزه های بودا در خصوص سه ویژگی وجود دارند:

• ناپایداری (anicca)
• رنج (dukkha)
• غیاب خود (anatta)

این سه ویژگی در ذن ژاپنی به عنوان ویژگی های همه موجودات در حالت طبیعی خود، تجلیل می شوند. این فلسفه در تضاد آشکار با ارزش های غربی است که تقارن و کمال را بیانی از ابدی ترین و عالی ترین آرزوهای روح انسان می دانند.

فلسفه ژاپنی که زیربنای وابی سابی و کینتسوگی است، ویژگی هایی را گرامی می دارد که حس مالیخولیایی خیال انگیزی را در ما به عنوان شاهدان گذر زمان برمی انگیزند. ذن برای واقعیت گذرا ارزش قائل است و خرد نقص را که با پیری و ناکاملی بیان می گردد، تجلیل می نماید.

بر اساس فلسفه ذن، وابی سابی بر هفت اصل زیبایی شناسی پایدار است:

• کانسو (Kanso): سادگی
• فوکینزی (Fukinsei): عدم تقارن یا بی نظمی
• شیبومی (Shibumi): زیبایی چیزهای دست کم گرفته شده
• شیزن (Shizen): طبیعی بودن بدون ادعا
• یوگن (Yugen): لطف ظریف
• داتسوزوکو (Datsuzoku): آزادی
• سیجاکو (Seijaku): سکون

کلید این هفت رکن زیبایی شناسی، اصالت است. طبیعی بودن بی پیرایه، به معنی کامل و عاری از ساختارهای تصنعی است. زیبایی به وسیله نمایش آشکار عیوب، به جای از بین بردن آن ها بیان می گردد. شفقت نسبت به خود و دیگران و پذیرش آسیب پذیری انسان نیز از عناصر طرز فکر وابی سابی است.

شش مثال از سبک زندگی وابی سابی

سبک زندگی وابی سابی از ارزش هایی حمایت می نماید که به شدت با فرهنگ مصرف مادی گرایانه غربی که جاه طلبی، شلوغی و جوانی ابدی را ارج می نهد، در تضاد است. شما می توانید با استفاده از توصیه های زیر سبک زندگی وابی سابی را در خود پرورش دهید:

1. فضای زندگی خود را خلوت کنید

وسایلی را که استفاده می کنید وقتی احتیاج ندارید جمع کنید و کنار بگذارید. این کار باعث حس سکون و آرامش در محیط اطراف شما می گردد.

2. از اشیای طبیعی بهره ببرید

تا جایی که ممکن است از اشیای کارنموده که از مواد طبیعی ساخته شده اند به جای مصنوعات نو بهره ببرید. این کار باعث ایجاد حس ارتباط با طبیعت و زمین می گردد.

3. کمتر غنی تر است

سادگی ظریف سبک زندگی کمتر بیشتر است (less is more) را ارج نهید. مانند یک شاخه در یک گلدان سرامیکی قدیمی به جای یک دسته گل بزرگ در یک گلدان کاملاً متقارن.

4. سرعت زندگی خود را کاهش دهید

بین کارها استراحت کنید. از مشغله هایی که می توانند منجر به استرس مزمن و به خطر افتادن سلامت روانی شوند، دوری کنید.

5. آگاهانه بخورید و بیاشامید

در مراسم چای ژاپنی روح و جسم هر دو تغذیه می شوند. وقت بگذارید و به شبکه ارتباطی که بشقاب شما را پر نموده است فکر کنید. از وابستگی متقابل عناصر طبیعی مورد احتیاج برای رشد غذا گرفته تا روابط بین کشاورزان و خرده فروشانی که مواد لازم را برای غذای شما فراهم نموده اند.

6. پیری را قدر بدانید

یاد بگیرید که نشانه های گذشت زمان و زیبایی پیری را در خود و دیگران ستایش کنید. سبک زندگی وابی سابی بلوغ، عمق و خرد را به سرزندگی جوانی می افزاید.

پرورش طرز فکر وابی سابی

1. پذیرش نواقص خود و دیگران، چه جسمی و چه روانی را تمرین کنید. این شفقت نسبت به آسیب پذیری و عیوب خود و دیگران به شما یاری می نماید انعطاف بیشتری در روابط خود ایجاد و آن ها عمیق تر و در برابر آزمون زمان، مقاوم کنید.

2. زمانی را در طبیعت بگذرانید. در ژاپن، shinrin-yoku یا حمام کردن در جنگل در دهه 1980 به عنوان نوعی طبیعت درمانی (ecotherapy) توسعه یافت. تحقیقات علمی مزایای فیزیولوژیکی صرف زمان برای لذت بردن از جو جنگل را نشان داده است، از جمله کاهش فشار خون، بهبود عملکرد دستگاه ایمنی و بهبود سلامت روان.

3. احتیاجهای ضروری و واقعی خود را بشناسید و آن ها را جایگزین زیاده خواهی کنید. زندگی ساده با دارایی های مادی کمتر، استرس را کاهش می دهد و زمان بیشتری را برای خلاقیت باقی می گذارد. محیط های به هم ریخته اثرات منفی بر سلامت جسمی و روانی شما دارند.

4. در کار و زندگی تعادل ایجاد کنید. جوامع مدرن ما تمایل دارند مشغله، جاه طلبی و پیشرفت شغلی را ستایش نمایند. این ترجیح کار به اوقات فراغت باعث می گردد که زندگی از تعادل خارج گردد و ساعات کار بیشتر از لذت بردن از زندگی و روابط با عزیزان باشد.

5. کاهش سرعت و اختصاص زمان برای استراحت و اوقات فراغت کافی با افرادی که به آن ها اهمیت می دهید، برای سلامت روان لازم است.

6. لذت های ساده زندگی را قدر بدانید، مانند معاشرت با دوستان و عزیزان، تماشای یک طلوع یا غروب زیبا، یک وعده غذایی سالم یا یک فنجان چای خوب. قدردانی از این لذت ها برای سلامتی شما مفید است، استرس را کاهش می دهد و شما را به زندگی خوشبین می نماید.

7. پذیرفتن آسیب پذیری از شما انسان می سازد و شکست های در اثر از دست دادن و تغییر به مرور زمان خرد و شفقت را عمیق تر می نمایند. ممکن است آسیب پذیری خود را یک نارسایی بدانید، در حالی که تحقیقات نشان می دهد که بیان دیگران از آسیب پذیری شان معمولاً به جای ضعف، شجاعانه تلقی می گردد.

8. آسیب پذیری، همدلی و هوش هیجانی را افزایش می دهد. احساس آسیب پذیری و حتی شکست، بخشی از معنای واقعی بودن یک انسان است. پذیرش آسیب پذیری خود و دیگران به ایجاد اعتماد در روابطمان یاری می نماید.

9. طرز فکر وابی سابی می تواند پادزهر مفیدی برای کسانی باشد که با شبح کمال گرایی تسخیر شده اند و احتیاج به غلبه بر آن دارند. ایدئال های غربی مبتنی بر زیبایی متقارن، جوانی، جاه طلبی و موفقیت مادی باعث می گردد که بسیاری خود را به شدت قضاوت نمایند.

10. این احساس، تأثیر منفی بر سلامت روان دارد. وابی سابی، زیبایی متقارن نبودن خطوط ناهموار ترسیم شده به وسیله طبیعت را به ما یادآوری می نماید، مانند خط ساحلی سنگی یا گره ها و خمیدگی هایی که درخت بالغ را می سازند.

به علاوه، وابی سابی به طرز فکر کمتر، غنی تر است (less is more) ارزش می گذارد که شامل زندگی ساده با درهم ریختی کمتر، عجله کمتر و زمان بیشتر می گردد. زمانی که واقعیت ناپایداری درک گردد، صرف ساعت های اضافی در کار برای جمع آوری مال بیشتر منطقی نخواهد بود. خرد کینتسوگی را می توان عزیز داشتن نقصی دانست که ما را به یاد ناپایداری می اندازد.

با بلوغ و پیری، بر اثر از دست دادن و تغییر، زخم های زیادی به دست می آوریم. با این حال، خطوط ایجاد شده با زخم های روانی، خرد و شفقت ما را عمیق تر می نمایند، زمانی که می توانیم آن ها را برای آنچه هستند بپذیریم: شواهدی از قدرت، آسیب پذیری، و درمان.

شما هم فکر می کنید وابی سابی و کینتسوگی درمانگرند؟

منبع: positivepsychology